Ploegendienst resulteert in verminderde denkactiviteit die tot vijf jaar aanhoudt nadat de laatste ploegendienst is gewerkt. Dit toont een onderzoek aan de Universiteit van Uppsala en de Universiteit van Malmö. Werkgevers zouden meer moeten betalen voor een ongezonde werkomgeving, vindt LO (Zweedse overkoepelde vakbonden).
Werken in ploegendienst verhoogt niet alleen het risico op diabetes, hart- en vaatziekten en borstkanker, het is ook schadelijk voor de hersenen. Eerdere studies hebben aangetoond dat ploegenarbeid een verminderd cognitief vermogen veroorzaakt, dat wil zeggen dat de hersenen trager worden dan bij degenen die regelmatig werken.
Maar nu blijkt uit een onderzoek aan de Universiteit van Uppsala en de Universiteit van Malmö dat het tot vijf jaar kan duren voordat de hersenen herstellen nadat de werknemer is gestopt met werken in ploegendienst.
- Uit ons onderzoek blijkt dat je als ploegenarbeider moet investeren in een gezonde levensstijl buiten het werk, vooral met betrekking tot de gezondheid van de hersenen. Het effect van ploegenarbeid is niet alleen acuut, het duurt vijf jaar om de schade te herstellen, zegt Christian Benedict, universitair hoofddocent bij de afdeling Neurowetenschappen, die samen met vijf andere onderzoekers het onderzoek uitvoerde.
Het onderzoek is uitgevoerd onder 7.000 mensen. Ploegenwerkers en niet-ploegenwerkers moesten een zogenaamde Trailmaking-test uitvoeren, die ook wordt gebruikt om dementie te onderzoeken. De ploegenarbeiders waren duidelijk langzamer in het oplossen van de testtaak. Pas als de mensen vijf jaar zonder ploegendienst zijn geweest, kunnen ze de taak met dezelfde snelheid oplossen als degenen die geen ploegendienst draaien.
Het is een beeld die de onderzoekers van Sten Gellerstedt bij LO herkennen.
- We zijn biologisch gemaakt om ’s nachts te slapen. De resultaten verbazen me niet eens een klein beetje. Ik heb zelf ploegendiensten gewerkt en wist dat je daar een beetje “dom van in je hoofd” wordt, zegt hij.
Maar ondanks de bewezen fysieke en mentale schadelijke effecten, zijn zowel Christian Benedict als Sten Gellerstedt het erover eens dat ploegenarbeid een noodzaak is. De zorg moet de klok rond werken, verwarmingsinstallaties en staalfabrieken kunnen de processen niet onderbreken als de klok middernacht, 00.00 uur, aangeeft.
Volgens de Arbeidstijdenwet is nachtwerk in Zweden verboden. Dit betekent dat het werk in het algemeen niet tussen 00.00 uur en 05.00 uur mag plaatsvinden, maar er zijn uitzonderingen.
De wet bepaalt dat nachtarbeid mag worden uitgevoerd als “het noodzakelijk is in verband met de aard van het werk, de behoeften van het publiek of andere bijzondere omstandigheden”. Maar zelfs als de activiteiten van het bedrijf onder deze uitzonderingen vallen, kunnen ze worden vrijgesteld als er een overeenkomst kan worden gesloten door middel van een cao.
Volgens Sten Gellerstedt zijn werkgevers steeds meer geneigd om uitzonderingen te proberen te krijgen, vooral in de bouwsector.
- Er zijn winkels die tot laat open moeten zijn, of plotselinge eisen dat er om vier uur ’s nachts wordt schoongemaakt. Dan moet je jezelf af moeten vragen, waarom zou het? Voor sommige banen die niet nodig zijn, hoeft geen vrijstelling te worden verleend.
Nu is er bijvoorbeeld de druk om het werk binnen de bouwwereld ook ’s nachts te laten plaatsvinden. Daar moet je voorzichtig mee zijn. Het kan, met name in de bouwwereld, catastrofale gevolgen hebben, zegt hij.
Christian Benedict is van mening dat er verschillende manieren zijn waarop de werknemer de schadelijke effecten van ploegenarbeid kan verlichten – bijvoorbeeld door het promoten van een gezonde levensstijl, voldoende slaap en lichaamsbeweging.
Maar tegelijkertijd is gedocumenteerd dat vooral ploegenarbeiders de neiging hebben om meer te roken, te drinken en minder te bewegen. Hij vindt het belangrijk dat bedrijven, waar ploegendiensten plaatsvinden, in middelen moeten investeren om hun personeel te overtuigen om beter voor hun gezondheid te zorgen.
- Er zijn bedrijven die investeren en begrijpen hoe belangrijk het is. Er zijn er echter ook veel die dat niet doen. Ik heb lezingen gegeven voor verschillende bedrijven in Stockholm. De meeste mensen kijken alleen naar “hoeveel Euro’s moet ik investeren en hoeveel levert het op?”. Ze zien niet in dat ze hun personeel beter en langer in kunnen zetten als ze zich ook beter voelen, zegt hij.
Sten Gellerstedt zegt dat het respect en begrip voor de gezondheid van werknemers de behoeften van werkgevers volgt om hen in het bedrijf te houden of niet.
- Gevestigde industrieën die al lang bestaan en waar vaardige werknemers zijn die je wilt behouden, die probeer je vast te houden. Op andere plekken waar men gemakkelijk mensen kan vervangen, is het juist andersom. Mensen worden daar min of meer als afval behandeld.
Hij roept alle ondernemers met ploegendienst op om het onderzoek naar de negatieve effecten op werknemers goed te bestuderen. Maar ook wat er gedaan kan worden om deze te verlichten en verantwoordelijkheid te nemen.
- Als je een ongezonde werkomgeving hebt, moet je ervoor betalen. De kosten van lichaamsbeweging en voorlichtingscampagnes die het personeel motiveren om meer te bewegen en gezonde voeding tot zich te nemen moeten bij de salariskosten worden opgeteld, zegt Sten Gellerstedt.
Vertaald uit het Zweeds – zie Arbetaren.se
0 reacties