Is een burnout alleen een werkgerelateerd probleem? Nee, het is duidelijk dat de privésituatie mede een rol speelt. Maar bioloog en geneesmiddelenonderzoeker Kjell Forsberg wil een ander aspect aan de orde stellen – de rol van de kindertijd.
40 procent van alle, in Zweden, langere ziekteverloven zijn vandaag de dag te wijten aan psychische aandoeningen. Er zijn ook verschillende alarmerende studies over de geestelijke gezondheid van jongeren, én jongeren die binnenkort aan het werk gaan. Stress en depressie zijn tegenwoordig “gewoon veel voorkomende ziekten” welke op alle denkbare werkplekken voorkomt.
Dat burn-out en stressreacties in veel gevallen te wijten zijn aan een wisselwerking tussen de werksituatie en het privéleven, wordt tegenwoordig relatief geaccepteerd. Maar Kjell Forsberg, die het onderwijsbedrijf Mindful Tapping leidt, en ondermeer trainingen over volksgezondheid biedt, wil de discussie verder verbreden.
Hij gelooft dat ervaringen in de kindertijd en de opvoeding een centrale rol spelen in hoe groot het risico is dat we “opgebrand” raken. Hij wijst erop dat de omgeving waarin we opgroeien de ontwikkeling van het zenuwstelsel beïnvloedt.
Onze stressgevoeligheid is gegrondvest in onze kindertijd en zal daarom een belangrijke impact hebben op hoe we in een volwassen stadium omgaan met stress, vervolgt Kjell Forsberg.
Hij beschrijft hoe situaties op het werk herinneringen kunnen oproepen aan moeilijke jeugdervaringen, die op hun beurt negatieve reacties veroorzaken. Dat bepaalde ervaringen op het werk daarom onbewust gepaard gaan met aangeleerde, latente reacties. “Als er iets in het leven is dat overeenkomt met stressvolle ervaringen welke in de kindertijd zijn gebeurd, worden de destijds aangeleerde reacties (weer) tot leven gebracht”, zegt Kjell Forsberg.
Als voorbeeld noemt hij een persoon die hoge prestatie-eisen aan zichzelf stelt en daar erg gestrest van wordt. “Ik bedoel als bijvoorbeeld, dat een jonge persoon door ouders is verwaarloosd en heeft geprobeerd dit te compenseren door te presteren. Maar wat ze ook deden, het deed er niet toe. Als je hier als kind bij betrokken bent geweest, is het gemakkelijk om in een vergelijkbare situatie te geraken als je volwassen bent. Dan probeer je altijd te compenseren door dingen steeds beter te doen – totdat het lichaam is overbelast.
Een ander voorbeeld dat hij noemt, zijn die kinderen die tijdens hun jeugd niet hebben geleerd grenzen te stellen. “Vaak komt het van huis uit als je niet gewend bent grenzen te stellen. Het is ook moeilijk voor deze mensen om nee te zeggen op het werk.”
Kjell Forsberg is echter van mening dat er geen bijzonder moeilijke en langdurige therapiebehandelingen nodig zijn om toegang te krijgen tot problemen rond aangeleerde, pijnlijke reacties. Cursisten en klanten hebben hem bevestigd dat het problemen met relatief eenvoudige middelen kunnen worden opgelost.
Wat zijn deze middelen dan? Kjell Forsberg legt het als volgt uit; “Als je over problematische situaties praat of denkt, of deze nu aan de gang zijn, zijn of zullen gebeuren, dan voelt je je slecht. Je ervaart het als fysiek ongemak. Het kan een knobbeltje in de maag zijn, druk op de borst, hoofdpijn, woede, verdriet, angst, nervositeit, pijn en spierspanning.”
Om verandering te creëren, moet men zich concentreren op deze lichamelijke reacties, niet op het verhaal erachter. Kjell Forsberg beschrijft methoden die tot doel hebben het beeld van de pijnlijke herinneringen te veranderen. Het doel is dat de pijnlijke jeugdervaringen niet langer ongemak mogen veroorzaken. “Om verandering te laten plaatsvinden, concentreer je je op de gevoelens. Wanneer de gevoelens niet meer tot naar boven (kunnen) komen wanneer je nadenkt over wat hen eerder heeft veroorzaakt, is dit geen probleem meer.”
Geschreven door OSCAR MAGNUSSON – vertaald door HENK STUIVER
0 reacties