Tot de verantwoordelijkheid van de werkgever behoort onder meer het opletten, zichtbaar maken en systematisch werken met alle soorten werkdruk om te voorkomen dat iemand gewond raakt of ziek wordt. In dit (Zweedse Arbeidsinspectie) artikel vindt u voorbeelden van hoe u de belasting van cognitieve functies op uw werkplek kunt verminderen.
Cognitieve functies zijn functies van de hersenen hoe de hersenen informatie ontvangen, verwerken, opslaan en produceren. Met behulp van cognitieve vaardigheden plannen en organiseren we ons werk op korte en lange termijn, evalueren we resultaten, lossen we problemen op en nemen we beslissingen. Dit alles is mogelijk dankzij de vele processen die plaatsvinden in onze hersenen die gedachten, gevoelens, herinneringen en activiteiten creëren.
Het huidige beroepsleven stelt hoge eisen aan de cognitieve functies van de hersenen. Veel beroepen bevatten taken die veel denkwerk vereisen met planning, probleemoplossing en besluitvorming. Werken in een omgeving die de cognitieve functies van de hersenen gedurende lange tijd overbelast, verhoogt het risico op vermoeidheid en psychische aandoeningen (PSA) bij werknemers.
Met behulp van cognitieve functies kunnen we onze aandacht richten op de taak die we hebben gekozen om mee te werken, we kunnen uitzoeken wat op dat moment niet belangrijk is, we kunnen schakelen tussen verschillende gedachten en activiteiten. We kunnen nieuwe dingen leren, onthouden, lezen, schrijven en tellen. We kunnen volgende stappen plannen, ook een volgend jaar en we kunnen nadenken over hoe we denken…
Voorbeelden van cognitief veeleisende taken zijn:
– doelen stellen en plannen om ze te bereiken
– concentratie behouden en focus verleggen
– veel dingen tegelijk moeten onthouden
– nieuwe taken of vaardigheden leren
– complexe informatie analyseren en samenvatten
– veel schakelen tussen alternatieve perspectieven en benaderingen
– complexe problemen oplossen
– abstract en conclusies trekken
– omgaan met mensen met complexe behoeften
Kennis van hersenfuncties kan de kans op fouten en ongelukken verkleinen.
Om een veilige, beveiligde en gezonde werkomgeving te creëren, moeten we begrijpen dat het menselijk brein fantastisch is in het oplossen van complexe problemen en tegelijkertijd kwetsbaar is. De hersenen kunnen gemakkelijk de concentratie verliezen en hierdoor overbelast raakt.
Als uitgangspunt voor het creëren van een veilige werkomgeving is een goede kennis van de algemene beperkingen van het menselijk cognitief vermogen nodig, bijvoorbeeld:
– We nemen slechts een klein deel waar van wat we om ons heen gebeurt.
– We kunnen ons maar op één ding tegelijk concentreren.
– De aandacht verschuiven tussen verschillende dingen kost tijd en vergroot de kans op fouten.
– We worden (te) gemakkelijk gestoord in aandacht en geheugen.
– Het (werk) geheugen raakt snel overbelast.
– We leren langzaam en vergeten snel.
– Denken, beslissingen nemen en problemen oplossen zijn zeer energie-intensief.
– Gedachten tussendoor zijn gebruikelijk.
– We kunnen situaties op verschillende manieren begrijpen en interpreteren.
Een werkgever kan en mag er niet van uitgaan dat alle werknemers te allen tijde over volledige cognitieve capaciteiten beschikken, het is eerder het tegenovergestelde, dat onze alertheid en aandacht gedurende de werkdag varieert.
Een slechte nachtrust, angst of een verkoudheid kunnen onze cognitieve functies al beïnvloeden. De werkomgeving moet aan deze omstandigheden worden aangepast. Zo moeten risicovolle taken alleen zo kunnen worden uitgevoerd dat er geen fouten kunnen worden gemaakt.
Verstoringen en onderbrekingen in het werk kunnen leiden tot meer ongevallen.
Stoornissen gebruiken dezelfde cognitieve functies als concentratie en werkgeheugen, waardoor we minder taken gedaan krijgen. Herhaalde verstoringen stelen tijd, verhogen de tijdsdruk en kunnen de kans op bijvoorbeeld verkeerde beslissingen of ongelukken vergroten.
De hersenen kunnen dus slapen maar tegelijkertijd ook wakker zijn. De delen van de hersenen die je veel gebruikt, hebben meer slaap nodig dan de delen die je niet gebruikt.
De vermoeide delen kunnen in een soort van lokale slaap vallen. Op deze manier worden zogenoemde slaapplekken gevormd in een verder wakker brein.
Het is belangrijk om deze kennis mee te nemen in het redeneren over het best creëren van een zo veilig als mogelijke werkomgeving.
Tot de helft van de mensen in de werkende leeftijd kan cognitieve problemen hebben.
Onderzoekers schatten dat 20-30 procent van de mensen in de werkende leeftijd cognitieve problemen heeft, zoals moeite met concentreren, onthouden, communiceren, nieuwe dingen leren en plannen. Het zijn veelvoorkomende gevolgen van ziekten en aandoeningen die de hersenen aantasten, zoals neurologische en neuro-psychiatrische aandoeningen, kanker, chronische infectieziekten, long- en nierziekten. Maar als je ook voorbijgaande aandoeningen zoals hersenschudding meetelt, heeft de helft van de mensen in de werkende leeftijd cognitieve problemen.
0 reacties